دانلود کتاب Запіскі афіцэра Чырвонай Арміі (Записки офицера Красной армии)

"Записки офицера Красной армии" - перевод с польского произведения Сергея Песецкого. Произведение написано в Англии в 1948 году. В нём автор пытается перевоплотиться в советского офицера. Рассказ идет от первого лица. В нём писатель представляет мир глазами своего героя, рассуждает его категориями. Произведение талантливое, густо пересыпанное чёрным юмором, по-настоящему смешное (иногда до слез), иногда этот смех очень горький и даже болезненный. В романе много сарказма, обнажения голой действительности, которую годами прикрывали "единственно правильной" идеологией. Автор приложил максимум усилий, чтобы язык романа была как можно более грубый и примитивный, что ярко передаёт и характер героя, и ситуацию, время, в которых он оказался. "Записки" - наиболее известный роман Сергея Пясецкого, который чаще всего со всего творческого наследия писателя издавали независимые издательства во всем мире. Официальные до сих пор сторонятся этой публикации, почитая ее за злобный пасквиль.

---
Ад перакладчыка

Сяргей Пясецкі, пазашлюбны сын шляхціча Міхала Гжецкага, нарадзіўся 1 чэрвеня 1901 году ў Ляхавічах. 3 18 году прымаў удзел у вайне супраць бальшавікоў, у атрадзе атамана Дзеркача (партыя "Зялёны дуб"). Быў паранены пры ўзяцьці Менску польскім войскам. 3 19-га - у бепарускім аддзеле Войска Польскага. Пасьля дэмабіцыі ў 1921 апынуўся на Заходняй Беларусі, дзе быў завэрбаваны польскай вайсковай разьвекай. Займаўся дыверсыйнай дзейнасьцю і дастаўкай кантрабанды праз мяжу ў раёне Ракаву. Гэты досьвед быў пакладзены ім у сюжэт першага выдадзенага ім раману "Кахаханак Вялікай Мядзьведзіцы".

3-за няўрымсьлівага авантурнага характару, п'янства, ужываньня наркотыкаў і пастаянны ўдзел у бойках адседзеў тры гады ў турмах па абодва бакі мяжы. За гэта быў звольнены з разьведкі. Апынуўшыся бяз грошаў, бяз працы, знаходзячыся пад узьдзеяньнем какаіну, учыніў узброенае рабаўніцтва з забойствам. За гэтае злачынства ў 1926 быў асуджаны да расстрэлу. Аднак за заслугі перад вайсковай разьведкай суд зьмяніў пакараньне сьмерцю на 15 гадоў зьняволеньня. За арганізацыю трох бунтаў зьняволеных у турмах у Лідзе, Равічу й Коранаве апынуўся ў знакамітай польскай вязьніцы з найбольш жорсткім рэжымам утрыманьня «Сьвяты Крыж», у якой 20% зьняволеных не дажывалі да заканчэньня тэрміну. Седзячы за кратамі. пачаў вывучаць польскую мову й пісаць аповесьці й раманы.

Пасьля публікацыі раману "Каханак Вялікай Мядзьведзіцы", які стаў надзвычай папулярным. у прэсе была распачата кампанія па датэрміновым вызваленьні пісьменьніка. У 1937 годзе хворы на сухоты Пясецкі апынуўся на волі. У 1938 ягоная кандыдатура ўсур'ёз разглядалася на прадмет атрыманьня Нобэлеўскай прэміі. У верасьні 1939 добраахвотна пайшоў у войска. быў намесьнікам камандзіра роты ў памежных войсках.

Падчас вайны Пясецкі ўдзельнічае у фармаваньнях Арміі Краёвай на Віленшчыне. зноў супрацоўнічае з вайсковай разьведкай.

Аднойчы проста сярод дня зарганізаваў у Вільні дзёрзкія ўцёкі з вязьніцы гестапа Язэпа Мацкевіча, які стаў пасьля вайны найбольш знакамітым пісьменьнікам польскае эміграцыі. Пасьля вайны эміграваў спачатку ў Італію (1946), а затым у Англію, дзе памёр у 1964 годзе. Аўтар больш дзясятка папулярных раманаў, перакладзеных на дзясяткі моваў сьвету.

"Запіскі афіцэра Чырвонай Арміі" - магчыма, найбольш вядомы раман Сяргея Пясецкага. Яго найчасьцей з усяе творчае спадчыны пісьменьніка выдавалі незалежныя выдавецтвы сьвету. Афіцыйна быў забаронены ў Польшчы практычна да пачатку XXI стагодзьдзя. Ідэя напісаньня раману нарадзілася ў 1940, пасьля некалькіх сустрэчаў пісьменьніка з малодшымі савецкімі афіцэрамі - людзьмі са змэханізаванымі мазгамі, празамбаванымі сталінскай прапагандай, няздатнымі думаць самастойна, людзьмі бязьмежна прымітыўнымі. з выключна плябейскім стаўленьнем да жыцьця і людзей, аднак упэненымі ва ўласнае выключнасьці й правамернасьці сваёй місыі "ашчасьлівіць" усе народы сьвету. Але напісаць раман Пясецкі здолеў толькі ў 1948 годзе, ужо ў Англіі. У "Запісках..." аўтар спрабуе пераўвасобіцца ў савецкага афіцэра, разважаць ягонымі катэгорыямі, ягонай прымітыўнай мовай. "Запіскі..." з'яўляюцца адным з найбольш пасьлядоўных, зьнішчальных, бескампрамісных, але ў той жа час таленавітых і па-сапраўднаму сьмешных (гумар. што праўда, - "чорны") прыкладаў сатырычнага адлюстраваньня антычалавечае сутнасьці таталітарнае савецкае сыстэмы.

"Запіскі афіцэра Чырвонай Арміі" - гэта, па вялікім рахунку, зборнік показак пра чырвонармейцаў, якія расказвалі па ўсёй Эўропе падчас другой сусьветнай вайны. Паколькі яны напісаныя ад імя такога чырвонаармейца, дык Сяргей Пясецкі прыклаў максімум намаганьняў, каб мова раману была як мага больш грубай і прымітыўнай. Паколькі менавіта з мэтай агрубленьня й прымітывізацыі беларускай мовы была праведзена так званая "рэформа" 34-га году, я цьвёрда перакананы, што дадзены твор можа быць перакладзены на беларускую мову толькі ў варыянце "наркамаўскага" правапісу.

3 той жа мэтай падчас перакладу я карыстаўся выключна слоўнікам Крапівы, а таму ў тэксьце выкарыстоўваюцца не "валіза", але "чамадан" і г.д. (фатэль-крэсла, крэсла-стул, зэдлік-табурэт, ровар-веласіпед...)

Раман у арыгінале мае вельмі дзіўную аўтарскую пунктуацыю і нават незразумелую зьмену імя аднаго персанажу - спачатку жанчына напісаная як Марыя Аляксандраўна, пасьля - Марыя Іванаўна.

Алесь Астраўцоў.