جزییات کتاب
نویسنده در این کتاب به بررسی نظام منسجمی پرداخته که در تحوّل زبانهای ایرانی وجود دارد. برای این منظور، وی نخست به معرّفی زبانهای ایرانی بر مبنای سه دورۀ ایرانی باستان، میانه و نو میپردازد. سپس با بررسی ویژگیهای واجی و نحوی زبانهای ایرانی که در متون فارسی باستان انجام میدهد، دیرینگی این نظام را از متون فارسی باستان پی میگیرد و وجود این نظام را منسوب به آن میدارد. نویسنده، نظریههای تازهای را در باب ارگتیو (ergative) در زبانهای ایرانی ارائه میکند و این امر به اهمّیت تحقیقات او در زمینۀ زبانهای ایرانی میافزاید. پس از این بررسی، به تجزیه و تحلیل تحوّلات فارسی میانه میپردازد. در این بررسی، توجّه مؤلّف بیشتر به زبانهای ایرانیِ میانۀ غربی و نقش ضمائر متّصل معطوف شده است. به نظر نگارنده، نقش این ضمائر در ایجاد نظام تحوّلات در همۀ زبانهای ایرانی، مشهود است. فصل چهارم این کتاب، به واکاوی مبحث نظام حالت (Case System) در زبانهای ایرانی پرداخته است. به باور وی، در این باره نوعی اصول یکسان و هماهنگ در شکلگیری این تحوّل به چشم میخورد. فصلهای پنجم و ششم به تفصیل به بررسی نظام حالت در زبان کردی میپردازد.
این تألیف یکی از آثار سودمند و در نوع خود تازه در زمینۀ شناخت تحوّلات زبانهای ایرانیست که هماهنگی این نظام را از دوران باستان تا میانه و نو در بر میگیرد. انجام این پژوهش، مانند آثار دیگر این زبانشناس برجسته حائز اهمّیت است و برای تحقیقات ایرانشناسی طلیعهای خوب به شمار میرود .
The Iranian languages, due to their exceptional time-depth of attestation, constitute one of the very few instances where a shift from accusative alignment to split-ergativity is actually documented. Yet remarkably, within historical syntax, the Iranian case has received only very superficial coverage. This book provides the first in-depth treatment of alignment change in Iranian, from Old Persian (5 C. BC) to the present. The first part of the book examines the claim that ergativity in Middle Iranian emerged from an Old Iranian agented passive construction. This view is rejected in favour of a theory which links the emergence of ergativity to External Possession. Thus the primary mechanisms involved is not reanalysis, but the extension of a pre-existing construction. The notion of Non-Canonical Subjecthood plays a pivotal role, which in the present account is linked to the semantics of what is termed Indirect Participation.? In the second part of the book, a comparative look at contemporary West Iranian is undertaken. It can be shown that throughout the subsequent developments in the morphosyntax, distinct components such as agreement, nominal case marking, or the grammar of cliticisation, in fact developed remarkably independently of one another. It was this de-coupling of sub-systems of the morphosyntax that led to the notorious multiplicity of alignment types in Iranian, a fact that also characterises past-tense alignments in the sister branch of Indo-European, Indo-Aryan. Along with data from more than 20 Iranian languages, presented in a manner that renders them accessible to the non-specialist, there is extensive discussion of more general topics such as the adequacy of functional accounts of changes in case systems, discourse pressure and the role of animacy, the notion of drift, and the question of alignment in early Indo-European.