دانلود کتاب Esperanto-fonetiko en praktiko. Elektitaj parolsonoj kune kun praktikaj ekzercoj

La kulturon de nla Ilngvouzo konslstlgas du bazaj fakto- roj: Ilngva korekteco kaj estetlkeco. de la eldiroj. Prl tlo, klo estas korekta Informas la Zamenhofa "Fundamento de Esperanto", la dlversaj decldoj de la Akademlo de Esperanto kaj kelkaj verkoj, kiujn Denerale onl konslderas normllbroj, klel ekz. "Plena Analiza Gramatlko de Esperanto", "Plena lIustrlta Vortaro de Esperanto". Allflanke la estetlkeco. de la eldlroJ estas afero subJektlva, kvankam ofte okazas, ke prl tlu au tlu homo multaj esperantlstoj dlras, ke Ii/gi paro- las bele, estetlke. Kaj Duste tla prltakso de les parolmanlero devus estl penslga. Tlam ani prlkonslderu, eu eventuale In- dus sekvi tiun parolmanleron klel Imltindan modelon. Parolante nl sekvas ne nur la postulojn de nia lingvo- slstemo , sed ankau la postulojn de la Ilngvonormo. Tlun lingvonormon kutlme konslstlgas eluj IingvorfmedoJ, kiuj en la koncerna momento e$tas aprobataj de la esperantista ko- munumo. En la kazo de Esperanto alia eliaborlOado kaj flkslOado de la Ilngvonormo kontrlbuas dlversaj verkoj, kiuJ surbaze de la Zamenhofa Iinio de la Ilngvoevoluo, observa do de la skrlba kaj parola Ilngvouzo, sugestas, ke ani parolu line tiel, sed tiel el". Spertaj Ilngvouzantoj konsllas atf sugestas tion au tlon, sed nur de la ordlnaraj parolantoj de Esperanto dependas, 6u en la praktlko ani sekvos 61 tlujn konsllojn kaj sugestojn au nee La t.n. averaOa (meza) esperantisto bone sclas, ke la uzo de Esperanto estas tre malsama, precipe en la sfero de la prononcado. Por havl belan superrlgardon prl tlo, su- fleas auskultl la salutojn au salut-alparolojn de dlverslandan- oj dum la InaUguroj de nlaj unlversalaJ kongresoj. Cu do- "malsama" samtempe slgnlfas korekta? Allasebla? Tolerebla ., au ne tolerebla? Kaj sa tolerebla, tlam Ols kia grado? Kie flnlDas la tolereblo kaj komenclOas 'Ia malakceptebla fugado de la prononcado? Cetere, 6u ekzlstas strlkte difinitaj kri- terloJ de bona prononcado? La nuntempa Ilngvouzo lau la fonetika vidpunkto estas multe pll unueca 01 ekzemple antau la unua mondm II Ito. Nuntempe ekzlstas pll da sonportlloj, estas disponeblaJ pa- roladoj kaj kantoj reglstrital sur sonkasetoj, sur bObenaj sonbendoj, vldeobendoj, esperantllngvaj radloelsendoJ, nl ha- vas pi I da personaj kontaktoj Inter la esperantlstoJ - kaj elo ei unueclge Influas la parolan IIngvouzon. KaJ la etaj prononcdiferencoj, tie au tie renkontataj, estas tute akcept- eblaj, kondlee, ke III ne kauzas mlskomprenojn. Kaj Quste por evlti eventualajn miskomprenojn, mi kolektls 10m da tipaj ekzemploJ, kluj mantras kelkaJn prononc-embuskojn. Unue ml prezentls IIln en clklo de radloelsendoj,' kadre de Pola Radio kaj poste ml surkasetlgls la clklon de el tluj el- sendoj kaj nun dlsponlga al eluj IntereslDantoj. Flnante el tlun enkondukon m I volas atentlgl, ke la pro- nonean unuecon kelkfoje rompas tiuj Ilngvouzantoj, kluj pll au malpll konscle transprenas kaj apllkas en E-o la prononc- kutlmojn de sla gepatra IIngvo senkonsidere alia apartaJ reguloj, kluJ Ja estas devlgaJ en la Internaeia IIngvo Esperan- to. la plena prononc-unueco en la monda skalo veriajne ne estas ebla kaj cetere ne estas necesa. NI traktu la Zamen- hofajn regulojn kaj la prononc-normojn elformlOlntajn dum jaroj suftee Ilberale, akeepta.nte la Influon de nlaj gepatraj IIngvoj, sed samtempe nl tamen Instlgu nlajn gesamldean- ojn, ke ill strebu alia makslmuma perfekteco, kaj nl avertu prl eluj eblaj prononc-embuskoj, kles parton mi prezentas en el tlu IIbreto. Necesas substrekl, ke la. Ideo aperlgl la tutan clklon de radloelsendoJ prl prononcado en la formo de sonkasetoj nas- klDls el la sugestoJ de multaj auskultantoj de la E-elsendoj de Pola Radio. Unue ml volls reverkl la tutan kolektftan ma- terlalon, sed pro la konstanta tempomanko ml ne povis re- allgl la Inteneon. Do, ml nur lomete polurls la tekstojn, en- govls kelkajn kromajn ekzemplojn, klujn Oefe dlsponlgls al mi slnjorlno Irena I::owlfiska, la redaktorino de la konata brajla E-revuo "Pola Stelo" (tutkoran dankonl), kaj ml rebje surbendigls la materialon per m la propra voeo, por tlamanle- re plene respondecl prl la prononc-modeloj, klujn ml kuraOas proponl. Mi esperas, ke post el tlu unua eldono de "la Es- peranto-fonetlko en praktlko" sekvos pll bonaj, pll kompletaj kaj samtempe pi I eluflankaj prezentoj de la temo. MI Oojos, se el tlu IIbreto kune kun du sonkasetoj kontrlbuos alia pi lOOnlgo de la prononcado kaj donos praktikan helpon al tl- uj gesamideanoj, en kles naclaj IIngvoj mankas tluj au tluj parol-sanoj uzataJ en Esperanto,.