جزییات کتاب
Η επιρροή της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αποδειχθεί καταλυτική για τις εθνικές έννομες τάξεις, ακόμα και σε ζητήματα που εκ πρώτης άποψης φαντάζουν αμιγώς «εσωτερικά», όπως η διάρκεια της δίκης, την οποία η ΕΣΔΑ αναγόρευσε σε ειδικότερη πτυχή του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη. Η παρούσα μελέτη αναφέρεται στο ζήτημα αυτό, επ’ αφορμή της διαπίστωσης από το Δικαστήριο του Στρασβούργου του συστημικού προβλήματος καθυστέρησης των δικών που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά διοικητικά δικαστήρια και το ΣτΕ. Ειδικότερα, αφού προηγηθεί η ανάλυση του θεμελιώδους δικαιώματος στην πλήρη, αποτελεσματική και σύντομη δικαστική προστασία σε εσωτερικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, γίνεται η οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής των άρθρων 6 και 13 της ΕΣΔΑ, αναδεικνύεται η σημασία της ταχύτητας στην απονομή της δικαιοσύνης και αναπτύσσονται η έννοια του ευλόγου χρόνου, το εναρκτήριο σημείο αυτού και τα τέσσερα κριτήρια, τα οποία το Στρασβούργο θέτει ως παραμέτρους για να εκτιμήσει την υπέρβαση αυτού. Επίσης παρουσιάζεται και η πρώτη απόφαση-πιλότος του ΕΔΔΑ για την Ελλάδα με την οποία διαπιστώθηκε ακριβώς το δομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά διοικητικά δικαστήρια ως προς την ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης. Περαιτέρω, θα γίνει αναφορά στο ρόλο της εντός του κράτους αποτελεσματικής προσφυγής για την διαπίστωση της υπέρβασης του ευλόγου χρόνου και θα παρουσιασθεί το παράδειγμα της Ελλάδας, η μεγάλη καθυστέρηση στην απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης και τα γενικά και ειδικά νομοθετικά μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος, κυρίως υπό το φως της νομολογίας του Στρασβούργου. Η μελέτη κλείνει με μια προσπάθεια καταγραφής ενδεικτικών τρόπων αντιμετώπισης της αυξημένης διάρκειας της εκκρεμοδικίας που δυστυχώς, παρά τις όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες, εξακολουθεί να υφίσταται.
Η μελέτη αυτή βασίστηκε σε βιβλιογραφία ελληνική και ξενόγλωσση, μέσω αναζήτησης σε νομικές βιβλιοθήκες, στην πλούσια νομολογία του ΕΔΔΑ καθώς και σε αρθρογραφία επί του θέματος. Πολύτιμη για τη διεκπεραίωση της μελέτης αναδείχθηκε και η χρήση διαδικτυακών πηγών.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου στην υπεύθυνη επίβλεψης της μελέτης, Επίκουρης Καθηγήτριας του Παντείου Πανεπιστημίου, κα Χρυσούλα Μουκίου, χωρίς την πολύτιμη και ουσιαστική καθοδήγηση της οποίας δε θα καθίστατο δυνατή η εκπόνηση της παρούσης.