جزییات کتاب
ΠΡΟΛΟΓΟΣΑυτή η εισαγωγή στο μαρξισμό είναι το αποτέλεσμα πολυάριθμων εμπειριών από μαθήματα σε νεαρούς αγωνιστές, σε διάφορες εποχές στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Βγαίνει μέσα από παιδαγωγικές ανάγκες έτσι όπως τις διαπιστώσαμε, και οι οποίες μπορούν να ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, από περιβάλλον σε περιβάλλον. Αυτή η εισαγωγή δεν έχει επομένως την παραμικρή πρόθεση να χρησιμεύσει σαν “μοντέλο”.Παρόλο που περιέχει τα βασικά στοιχεία της θεωρίας του ιστορικού υλισμού, της μαρξιστικής οικονομικής θεωρίας, της ιστορίας του εργατικού κινήματος και προβλήματα στρατηγικής και τακτικής του εργατικού κινήματος στην εποχή μας, περιέχει επίσης μια "καινοτομία" που σε πρώτη όψη μοιάζει παραπλανητική: τόσο το κεφάλαιο για το διαλεκτικό υλισμό όσο και το κεφάλαιο που εκθέτει συστηματικά τη θεωρία του ιστορικού υλισμού βρίσκονται στο τέλος και όχι στην αρχή τον βιβλίου.Αυτό, βέβαια, δεν αποτελεί μια “μεθοδολογική αναθεώρηση" αλλά ένα παιδαγωγικό μάθημα που βγήκε μέσα από μια πρακτική παρατήρηση: μια έκθεση πάνω στη διαλεκτική σαν εισαγωγή στο θέμα του μαρξισμού ταιριάζει καλύτερα σ’ ένα μάθημα διαμόρφωσης στελεχών παρά σε μια πρώτη εισαγωγική διδασκαλία για αγωνιστές, που αφομοιώνουν καλύτερα τη θεωρία όταν τους παρουσιάζεται με μια όσο το δυνατό πιο συγκεκριμένη μορφή. Είναι λοιπόν προτιμότερο να ξεκινήσουμε από αυτό που είναι άμεσα επαληθεύσιμο -την κοινωνική ανισότητα, την ταξική πάλη, την καπιταλιστική εκμετάλλευση— και να φτάσουμε στις πιο αφηρημένες και πιο βασικές έννοιες της διαλεκτικής, σαν καθολικής λογικής της κίνησης και της αντίθεσης, αφού θα έχουμε ξεκαθαρίσει την κίνηση της σύγχρονης κοινωνίας και των αντιφάσεων που την ξεσκίζουν.Αυτό δεν αποτελεί παρά μια επιλογή που βασίζεται σε μια προσωπική διαπαιδαγωγητική εμπειρία. Είναι αυτονόητο ότι άλλες εμπειρίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διαφορετικά συμπεράσματα. Παραμένουμε έτοιμοι να ξαναγυρίσουμε σε μια πιο παραδοσιακή δομή μιας “Εισαγωγής στο Μαρξισμό", αν αποδειχτεί, στη βάση της εμπειρίας, ότι μια τέτοια μέθοδος εξήγησης επιτρέπει σε άπειρους αγωνιστές να αφομοιώσουν ευκολότερα την ουσία του μαρξισμού. Προς το παρόν, ας μας επιτραπεί να αμφιβάλλουμε γι' αυτό.Ε.Μ.
درباره نویسنده
ارنست مندل (زاده ۱۹۲۳-درگذشته ۱۹۹۵) اقتصاددان، نظریهپرداز و مبارز کمونیست بلژیکی و یکی از رهبران جنبش تروتسکیستی بود.