دانلود کتاب Christian History: An Introduction
by Alister E. McGrath
|
عنوان فارسی: تاریخ مسیحیت : مقدمه |
دانلود کتاب
جزییات کتاب
واژه الهیات در مسیحیت از کلمه تئولوژی (theology) نشات گرفته است. خود کلمه تئولوژی نیز از ترکیب دو کلمه یونانی تشکیل شده است. تئوس (theos) یونانی به معنای خدا بوده و لوگوس (logos) نیز به معنای کلمه است. بنابراین تئولوژی به معنای سخن گفتن درباره خداست. در یک تعریف در مورد الهیات، برخی گفتهاند که الهیات به بحث درباره خدا میپردازد از دو جهت: از دیدگاه عقل طبیعی انسان و با کمک هر آنچه در جهانِ مخلوق وجود دارد و از دیدگاه وحیای که خدا به انسان مومن ارزانی میدارد.
در یک تعریف نهایی درباره الهیات میتوان گفت: که الهیات عبارت است از تامل درباره خدایی که مسیحیان او را میپرستند و ستایش میکنند.
شکلگیری الهیات در مسیحیت
البته بحث از الهیات مسیحی از همان زمان ظهور مسیحیت پدیدار نشد بلکه با گذشت نزدیک به یک قرن و اندی و درخشش پدران اولیه مسیحی مانند ژوستین و اریگن و ترتولیان، الهیات مسیحی پا به عرصه وجود گذاشت. زیرا ایشان مجبور بودند که از اعتقادات مسیحی در برابر مشرکان و فلاسفه دفاع کنند.
مثلاً در زمان ترتولیان، سلسوس که یکی از فیلسوفان مشرک بود برای دفاع از آیین شرکآلود امپراتوری به مسیحیت حمله میکرد.و مسیحیان را متهم به شرک میکرد.
در پاسخ به او نیز ترتولیان در تبیین تثلیث میگفت: وقتی مردم مدعی محافظت از عقیده به خدای واحد میشوند، از طرح نجات یعنی تاریخ انجیلی غفلت میکنند. آنها نمیفهمند که در عین این که باید تنها به خدای واحد ایمان داشته باشند، باید در کنار اعتقاد به خدا معتقد به طرح نجات او نیز باشند. او با تشبیه انسان به خدا مدعی شد: «...اگر حقیقتا بتوان از وجود شریک در ذهن آدمی سخن گفت، پس باید شکل بسیار کاملتر این امر در خدا تحقق داشته باشد؛... پس نامعقول نیست که بگوییم خدا یک ذات تنها نیست».
بنابراین در تقلای الهیدانانی چون ژوستین و ترتولیان الهیات مسیحی پدیدار شد و به مرور زمان پیشرفتهایی نیز کرد. اما فارغ از سیری که الهیات مسیحی پیموده نخست باید به سه نکته توجه کرد: یکی این که مهمترین منبع استنباط الهیات مسیحی، کتاب مقدس است که مورد پذیرش تمامی گروههای مسیحی است، البته برخی از گرایشهای عمده مانند کاتولیک و ارتدکس در این مسیر از سنت نیز بهره میگیرند.
نکته دوم این که الهیات مسیحی شامل تمامی حوزههای دینی میشود و مانند اسلام نیست که فقه و کلام و... از هم مجزا باشند. در حقیقت الهیات مسیحی تقیبا مترادف با "علوم اسلامی" در عالم اسلام است. نکته آخر هم این که در الهیات مسیحی بحث محدود به وجود خدا نمیماند بلکه موضوعات دیگری نیز مورد مطالعه و تحقیق قرار میگیرند که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
موضوع الهیات
موضوعات عمده الهیات مسیحی عبارتند از: خداشناسی Theology، مسیح شناسی Christology، تثلیث Trinity، نجات شناسی Soteriology، کتاب مقدس Bible و آخرت شناسی Eschatology.
خداشناسی
خداشناسی در اینجا اخص از الهیات است، گرچه در عنوان با هم منطبق میشوند. در حقیقت خداشناسی هنگامی که به عنوان موضوع علم الهیات طرح میشود به بحث در مورد صفات و ذات خدا میپردازد و همان گونه که برخی از صفات را برای خداوند اثبات میکند، برخی دیگر از صفات را نیز از او نفی میکند.
البته در الهیات مسیحی هنگام بحث از آموزه خدا صرفا به ذات و صفات او پرداخته نمیشود و در مورد تمامی شئون الوهی وی از جمله شناخت خدا، نامهای خداوند، مشیت خدا، قدرت خدا، تدبیر خدا، حکمت او و سایر امور مربوط به خدا پرداخت میشود.